Што ўяўляе сабой сінхронны пераклад?

Tłumaczenie symultaniczne

Віды перакладаў можна класіфікаваць рознымі спосабамі. Па базавым крытэрыі яны падзяляюцца на пісьмовыя і вусныя. Да апошніх, уласна, адносіцца сінхронны пераклад. Чым ён характарызуецца?

Чым ёсць сінхронны пераклад?

Гэты від вуснага перакладу таксама называюць адначасовым, паколькі перакладчык без адтэрміноўкі перакладае прамову таго, хто гаворыць. Перакладчык знаходзіцца ў гукаізаляванай кабіне, з якой ён бачыць таго, хто гаворыць. Ён слухае словы праз навушнікі і адначасова гаворыць у мікрафон. Такім чынам, удзельнікі мерапрыемства атрымліваюць інфармацыю ў адпаведнай моўнай версіі. Сінхронны пераклад з’яўляецца вельмі працаёмкай справай, таму ў адной кабіне звычайна знаходзіцца сама меней два спецыялісты. Яны замяняюць адзін аднаго праз пэўны час, напрыклад, кожныя пятнаццаць, дваццаць хвілін ці кожныя паўгадзіны. Аднак нават падчас перапынку перакладчык не павінен страчваць пільнасць, каб у выпадку якіх-небудзь праблем дапамагчы свайму калегу. Сінхронныя перакладчыкі часцей за ўсё працуюць у блоках па чатыры гадзіны, і на гэтай падставе робяць разлік з кліентамі.  

Чаму сінхронны пераклад — гэта складаная задача?

Існуе шмат фактараў, якія з’яўляюцца прычынай цяжкасцей адначасовага перакладу. Самыя галоўныя — складанасць працэсаў, якія ўзнікаюць падчас выканання гэтага перакладу, а таксама велізарны стрэс, звязаны з адсутнасцю магчымасці паўтарыць пачутае. Працуючы ў кабіне, перакладчык абавязаны адначасова слухаць, думаць, перакладаць і размаўляць. З-за навушнікаў ён не чуе ўласнай гаворкі, што часта правакуе агаворкі. Больш за тое, сінхронныя пераклады часта адбываюцца падчас мерапрыемстваў міжнароднай значнасці, што стварае дадатковае псіхічнае напружанне.

Якія кампетэнцыі неабходны?

Сінхронны пераклад патрабуе пэўных моўных кампетэнцый, рыс характару і навыкаў. Да такіх кампетэнцый адносяцца:

  • ідэальнае валоданне роднай і замежнай мовай,
  • веданне тэхнік вуснага перакладу,
  • веданне гласарыя, які датычыцца дадзенай галіны, толькі калі гаворка тычыцца пэўнай тэмы — у той жа час можна сказаць, што сінхронны пераклад з’яўляецца спецыялізаваным перакладам.

У сваю чаргу, сярод пажаданых кампетэнцый трэба згадаць:

  • шматзадачнасць,
  • стрэсаўстойлівасць,
  • здольнасць канцэнтравацца,
  • добрая памяць,
  • выразнае вымаўленне.

Аднак вышэйзгаданыя патрабаванні – гэта не ўсё. Асобы, якія жадаюць працаваць у гэтай галіне, звычайна праходзяць інтэнсіўныя навучальныя курсы ў школах ці ўніверсітэтах. Навучанне пад наглядам экспертаў дазваляе будучым працаўнікам гэтай прафесіі даведацца пра адпаведныя тэхнікі выканання гэтага тыпу перакладу. Гэта тэхнікі, звязаныя з запамінаннем, пазбяганнем моўных памылак і ўменнем спраўляцца са стрэсам. Будучы сінхронны перакладчык таксама можа трэніравацца самастойна, напрыклад, перакладаючы аўдыёзапісы ў Інтэрнэце, выступы па тэлебачанні ці радыё.  

Магчымасці працаўладкавання

Сінхронныя пераклады рэкамендаваны падчас мерапрыемстваў міжнароднага характару, у якіх бяруць удзел людзі з розных краін. Гэта могуць быць канферэнцыі, саміты ці сімпозіумы. Асноўным працадаўцам для прысяжных перакладчыкаў з’яўляецца Еўрапейскі Парламент. Падчас кожнага пасяджэння, на якім выкарыстоўваецца 24 актыўныя і пасіўныя мовы, патрабуецца сама меней 72 сінхронных перакладчыка. Некаторыя з іх працаўладкаваны на пастаяннай аснове, іншыя выступаюць у якасці фрылансераў. У якаснай арганізацыі працы перакладчыкаў удзельнічаюць таксама тэхнічныя спецыялісты, задачай якіх з’яўляецца падрыхтоўка праграм і абсталявання кабін.

Іншыя тыпы вуснага перакладу

Існуюць таксама такія віды вусных перакладаў, як паслядоўны, гэта значыць такі, які выконваецца ў паўзах у гаворцы гаворачага, і пераклад шэптам (шушатаж), падчас якога перакладчык звяртаецца непасрэдна да дадзенага ўдзельніка сустрэчы. Падбор адпаведнай тэхнікі перакладу залежыць ад сітуацыі і ад колькасці ўдзельнікаў сустрэчы.